Trà sữa Âm 18 độ (-18 độ) hay Alo Trà, Hoa Hướng Dương, Cuộc Sống Dễ Dàng (Easy Life) vốn là thức uống tuổi thơ của thế hệ 8x, 9x dân Sài Gòn. Tuy nhiên, gần đây nhiều trang báo đưa tin từng hãng trà sữa này đang có dấu hiệu hoạt động cầm chừng, riêng Âm 18 độ C sẽ dừng bán chính thức vào Tháng 6 năm nay. Điều đó phản ánh được tính cạnh tranh khốc liệt ngành trà sữa trên thị trường F&B. Vậy bài học chúng ta rút ra được từ thực trạng này là gì? Tìm hiểu trong bài biết dưới đây ngay nhé!

1. Điểm nhanh 4 quán trà sữa dần rút lui khỏi “cuộc chiến” F&B

Khoảng 20 năm về trước, khi nhắc đến đồ ăn vặt của giới trẻ Sài Thành có những cái tên vô cùng hot như: Âm 18 độ C, Alo Trà, Hoa Hướng Dương, Cuộc Sống Dễ Dàng,… . Dù ngày nay những sản phẩm này đã có phần “lép vế” so với các thương hiệu đình đám khác nhưng không thể phủ nhận rằng nó đã nằm sâu trong ghi nhớ của giới trẻ Sài Gòn.

1.1. Âm 18 độ C (-18 độ C)

-18 độ C từng là chuỗi trà sữa rất nổi tiếng, ra đời năm 2005 với nhiều chi nhánh khắp Thành phố Hồ Chí Minh. Quán bấy giờ thu hút khách hàng với nhiều sản phẩm đặc trưng cùng khuôn viên mát mẻ, rộng rãi phù hợp để giới trẻ thư giãn, giải trí và tán gẫu, trò chuyện với bạn bè.

Bên cạnh đó, -18 độ C còn xây dựng thực đơn phong phú gồm nhiều món ăn khác như cơm, khoai tây chiên, mì Ý,… để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Nhờ vậy, thương hiệu này không chỉ thu hút đông đảo tín đồ trà sữa mà còn cả khách muốn tìm một không gian để thưởng thức một bữa trưa ngon miệng hoặc đơn giản là để nghỉ ngơi trước khi vào giờ học chiều.

Đến nay, giá của đồ uống Âm 18 độ C dao động từ 25.000 – 50.000 (VND), đi kèm nhiều loại topping như thạch thủy tinh, pudding, socola vụn, thạch trái cây,… đồng giá 6.000 (VND). Ngoài ra, thương hiệu còn phục vụ khách hàng nhiều món ăn giá 48.000 – 55.000 (VND), trong đó có món cơm cuộn trứng và khoai tây cuộn trứng được coi là “signature” độc quyền mang đậm dấu ấn riêng của quán.

Mặc dù từng là thương hiệu trà sữa đình đám một thời nhưng trải qua nhiều biến động khó khăn về kinh tế, -18 độ C dường như đã “đuối sức” và đang đánh mất vị thế trên thị trường. Vào đầu tháng 5/2024, Fanpage Facebook của cửa hàng bất ngờ đưa thông báo sẽ dừng hoạt động vào tháng 6 năm nay. Ngay lập tức, bài đăng nhận được hàng nghìn lượt tương tác, bình luận và chia sẻ.

Những người có kinh nghiệm trong ngành F&B đánh giá rằng yếu tố chính dẫn tới thất bại của -18 độ C là vì phải “gồng gánh” chi phí thuê mặt bằng lớn, chi phí đầu tư cao, lại khó nhân rộng chuỗi cửa hàng. Trong khi đó, những thương hiệu trà sữa hiện đại lại có xu hướng mở nhiều chi nhánh để tối ưu chi phí và phát triển theo chiều rộng, đưa quán vào trung tâm thương mại.

1.2. Cuộc sống dễ dàng (Easy Life) – Alo Trà – Hoa hướng dương

Trước lời chia tay của -18 độ, các hàng quán ăn uống “huyền thoại” của giới trẻ Sài Thành: Cuộc Sống Dễ Dàng, Hoa Hướng Dương, Alo Trà cũng đang có dấu hiệu hoạt động cầm chừng trên thị trường trà sữa.

Đầu tiên phải kể tới Easy Life – một trong những thương hiệu tiên phong mang trà sữa trân châu về Việt Nam. Khai trương vào năm 2005 và từng có một thời “làm mưa làm gió” trong giới học sinh – sinh viên Sài thành, nhưng cho tới giờ Easy Life cũng chỉ còn giữ lại 3 chi nhánh tại quận 10, quận Tân Bình và huyện Nhà Bè.

Thương hiệu này được ưa chuộng bởi sự đa dạng về sản phẩm: Trà sữa, trà trái cây, nước ép trái cây,.. đều được pha chế theo công thức riêng “độc quyền” của quán. Mức giá ở đây rất rẻ khoảng 16.000 – 30.000 (VND), thậm chí vào dịp có chương trình khuyến mại, đồ uống chỉ từ 9.000 (VND). Tuy nhiên, mới đây trên Fanpage Cuộc Sống Dễ Dàng đã “nửa đùa nửa thật” than thở rằng hiện quán đang “ế nhăn răng” trong gần 20 năm làm hàng.

Không kém phần đình đám hơn so với -18 độ hay Easy Life là Alo Trà – thương hiệu được thành lập vào tháng 10/2003 tại Sài Gòn. Từ một cửa hàng đầu tiên, Alo Trà nhanh chóng “phất” lên với rất nhiều chi nhánh và trở thành cái tên vô cùng nổi tiếng với khách hàng trẻ tuổi khu vực Tp. Hồ Chí Minh.

Điểm đặc biệt khiến Alo Trà được yêu thích là menu đa dạng, sử dụng nhiều loại topping khác nhau: Hạt trân châu, thạch cà phê, nha đam, khoai môn, sương sáo, thạch dừa, bánh flan,… Bên cạnh đó, giá cả sản phẩm cũng rất rẻ nên nhiều bạn trẻ giới 8x, 9x coi đây là thức uống lý tưởng trong những năm tháng thanh xuân đi học của mình.

Hiện tại, menu của Alo Trà cũng có chút thay đổi, xuất hiện thêm những đồ uống khác bên cạnh trà sữa như cà phê, trà hay một số món ăn vặt: viên chiên, mì gói, bánh mì để phục vụ khách hàng. Giá thành sản phẩm ở đây dao động từ 25.000 – 47.000 (VND).

Cái tên cuối cùng trong “bộ tứ phép thuật” nổi tiếng một thời này là Hoa Hướng Dương – thương hiệu trà sữa đặc trưng với tông màu chủ đạo vàng rực rỡ ấn tượng. Khi vừa “chào đời” vào năm 2005, Hoa Hướng Dương ngay lập tức đã thu hút đông đảo giới trẻ với không gian trẻ trung, năng động.

Khi nhắc đến Hoa Hướng Dương, mọi người không thể quên được hương vị lôi cuốn của trà sữa gạo, trà sữa lúa mạch, trà sữa đen,… . Cùng với sự thay đổi và phát triển theo năm tháng, đến nay thương hiệu bổ sung vào thực đơn gồm nhiều món đồ uống nước ép, sinh tố trái cây, cà phê truyền thống,… tăng thêm sự lựa chọn cho mọi người.

Cả 3 thương hiệu lâu năm này đều có điểm chung là menu nhiều món, giá thành phải chăng, không gian rộng thoáng nhưng đến hiện tại lại hoạt động chậm hơn, có dấu hiệu rời xa thị trường trà sữa. Tại sao điều này lại xảy ra? Cùng tìm hiểu chi tiết trong phần 2 dưới đây!

2. Sự thất bại của 4 quán trà sữa phản ánh thách thức về ngành hàng này như thế nào?

Vốn từng gây tiếng vang lớn trong ngành trà sữa tại Việt Nam và thu hút đông đảo người tiêu dùng, nhưng việc cả Âm 18 độ C, Alo Trà, Hoa Hướng Dương, Cuộc sống dễ dàng đều đang dần lụi tàn đã phản ánh sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường đồ uống – hiện đang đầy rẫy các thương hiệu nội địa và quốc tế xuất hiện liên tục. Hầu hết các thương hiệu mới đều có quy mô chuỗi, chiến lược marketing,… hiện đại và đổi mới hơn rất nhiều so với các thương hiệu truyền thống, do đó dễ dàng chiếm được thị phần và chinh phục phần lớn tệp khách hàng ngày nay.

Bên cạnh đó, thị hiếu người tiêu dùng cũng đang thay đổi nhanh chóng, mọi người chú trọng hơn đến chất lượng của trà và sữa. Họ ưa thích những loại trà nguyên lá, hương vị tự nhiên và sữa tươi thay vì bột sữa hoặc các loại sữa ít chất lượng. Đồng thời, topping cần đa dạng trân châu, thạch, pudding,… đảm bảo tươi mới, ngon miệng và an toàn vệ sinh.

Đặc biệt, hiện nay khách hàng rất ưa chuộng lựa chọn linh hoạt về độ ngọt, từ không đường đến ít đường để phù hợp với nhu cầu sức khỏe và sở thích cá nhân. Họ mong muốn thương hiệu cung cấp thông tin chi tiết về lượng calo, đường và các chất dinh dưỡng khác để lựa sản phẩm phù hợp với chế độ ăn uống của mình.

Các thương hiệu thành công hiện nay không chỉ tập trung vào trà sữa mà còn mở rộng sang các dịch vụ và sản phẩm khác như cà phê, bánh ngọt, các món ăn nhẹ,… . Sự đa dạng hóa này giúp họ thu hút được nhiều khách hàng hơn và giảm rủi ro phụ thuộc vào một sản phẩm duy nhất. Trong khi đó, hầu như cả 4 quán đều chỉ vẫn tập trung phát triển chủ yếu sản phẩm trà sữa và đồ uống khác như nước ép, fresh tea,… riêng Âm 18 độ kinh doanh thêm về đồ ăn: Khoai tây chiên, mì xào,… nhưng vẫn hạn chế sự lựa chọn cho khách hàng.

Tiếp theo, chi phí thuê mặt bằng và chi phí vận hành của các quán trà sữa thành công tăng lên đáng kể so với trước đây bởi vị trí đắc địa, thiết kế không gian hiện đại. Song, do chọn thuê mặt bằng lớn, chuỗi không được nhân rộng, danh mục đầu tư nhiều nên các thương hiệu đời đầu gặp khó khăn về vốn. Concept của các quán này cũng dần cũ kỹ theo thời gian, thiếu sự đổi mới khiến không thu hút được nhiều khách hàng nhất là tệp giới trẻ hiện nay.

Ngoài ra, các cửa hàng trà sữa đang đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và tiếp thị trực tuyến từ việc dùng ứng dụng đặt hàng, giao hàng và mạng xã hội để tiếp cận khách hàng nhanh chóng, đảm bảo thuận tiện với nhu cầu người dùng. Hầu như các quán đời đầu nếu không bắt kịp xu hướng này rất dễ bị bỏ lại phía sau.

3. Có nên tiếp tục phát triển kinh doanh trà sữa và làm như thế nào để hút khách?

Việc tiếp tục phát triển kinh doanh trà sữa trong tương lai phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tuy nhiên nhìn chung, ngành hàng này vẫn có tiềm năng nếu biết tận dụng cơ hội và đối mặt với thách thức một cách khôn ngoan.

3.1. Tiềm năng kinh doanh trà sữa tại thị trường

Mặc dù có sự cạnh tranh gay gắt nhưng nhu cầu tiêu thụ trà sữa hiện nay vẫn duy trì ổn định, đặc biệt trong giới trẻ và tầng lớp trung lưu. Theo báo cáo lượng tiêu thụ trà sữa Đông Nam Á do Momentum Works và start-up thanh toán Qlub đồng thực hiện năm 2021 cho thấy Việt Nam lọt nhóm quốc gia tiêu thụ trà sữa hàng đầu khu vực với mức khoảng 362 triệu USD (~8.500 tỷ đồng). Thói quen sử dụng thức uống này đã trở thành một phần của lối sống đô thị hiện đại.

Sức hút của trà sữa còn đến từ khả năng liên tục đổi mới, “refresh” bản thân gần như tức thì khi so với một số sản phẩm đặc thù khác. Chỉ cần thay đổi một chút trong nguyên liệu, topping, hương vị hay công thức là ngành trà sữa đã có thể đẩy ra được kha khá trend mỗi năm, giúp giữ chân khách hàng cũ và thu hút nhiều khách hàng mới tiềm năng hơn.

Bên cạnh đó, với xu hướng tiêu dùng hiện đại, khách hàng ưu tiên sản phẩm tiện lợi, có thể mua mang đi nhanh chóng cũng là cơ hội cho các quán trà sữa mở rộng dịch vụ giao hàng, hợp tác với những ứng dụng đặt hàng trực tuyến. Đồng thời, tốc độ phủ sóng nhanh chóng của mạng xã hội ngày nay giúp việc xây dựng thương hiệu mạnh mẽ thông qua chiến lược marketing, nâng cao khả năng nhận diện của khách hàng tốt hơn nhiều.

3.2. Chiến lược phát triển kinh doanh trà sữa giữ chân khách hàng bền vững

Một thương hiệu trà sữa có thành công hay không tất cả phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh. Chiến lược thông minh, cụ thể sẽ là bước tiến giúp cửa hàng phát triển nhanh chóng và bền vững. Bởi vậy, các chủ đầu tư có ý định tham gia thị trường trà sữa cần tỉ mỉ và xác định rõ mục tiêu cho cửa hàng.

Các thương hiệu cần đổi mới liên tục và đa dạng hóa sản phẩm bằng việc nghiên cứu và phát triển những hương vị mới, công thức độc đáo, có nhiều đồ ăn nhẹ như bánh ngọt để tăng tính hấp dẫn. Đồng thời, cửa hàng cần nâng cao chất lượng nguyên liệu, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và xây dựng nhiều lựa chọn lành mạnh cho khách hàng như trà sữa ít đường, sử dụng sữa thực vật, topping từ trái cây tươi,… .

Bên cạnh đó, quán phải chú trọng nâng cao trải nghiệm khách hàng qua không gian quán thân thiện, hiện đại và thoải mái. Chiến dịch truyền thông đa nền tảng với các chương trình khuyến mãi, chương trình tri ân khách hàng thân thiết, tổ chức sự kiện đặc biệt nhằm tăng cường tương tác và lòng trung thành của mọi người đối với thương hiệu. Đặc biệt, chủ kinh doanh hãy luôn tìm kiếm cơ hội để mở rộng thị trường ra các khu vực mới cả trong nước và quốc tế.

Sự tàn lụi của các thương hiệu đình đám tại Sài Gòn là một lời nhắc nhở lớn đến với mọi người đã, đang và có ý định kinh doanh trà sữa: Để tồn tại và phát triển trong bối cảnh thị trường F&B đang cạnh tranh ngày một khốc liệt, các doanh nghiệp cần liên tục đổi mới, hiểu rõ khách hàng, quản lý tài chính hiệu quả và tận dụng tối đa công nghệ để phát triển bền vững.